ریاضیات ترسناک

یکی از مسائلی که باعث ترس و دلهره دانش‌آموزان از کلاس ریاضی می‌شود؛ سخت بودن ریاضیات است. اما اگر ریاضیات انقدر سخت است چرا بعضی ها عاشق آن هستند؟ به نظر می رسد درکی که ما از درجه سختی مسائل داریم با واقعیت کمی فاصله دارد. سخت و دشوار بودن یک پدیده پیچیده شناختی است که به راحتی نمی توان آن را ارزیابی کرد. چراکه تعداد زیادی از پارامترها و دلایل در ذهن ما ایجاد می شوند که باعث می شود ما به این نتیجه برسیم یک کار دشوار است یا خیر. در این میان تخیلات و توهمات و عواملی که برای ما غیرقابل درک هستند یا به عبارتی ناشناخته ها نیز بی تاثیر نیستند.

بگذارید یک مثال برایتان بزنم. خیلی از مواقع کارکنان در محل کار تقاضای افزایش حقوق دارند، آن ها وقتی در بخش منابع انسانی تقاضا می دهند مورد ارزیابی مجدد قرار می گیرند، سپس ممکن است در بسیاری از موارد با افزایش حقوق آن ها به تناسب مهارت ها و ارزش افزوده ای که برای سازمان خود دارند موافقت نشود؛ این در حالی است که خود آن ها تصور می کنند ارزش کارشان بیشتر از حقوقی است که می گیرند. در موقعیتی که مثال زدم خیلی مواقع نیروی کار به دلیل فشارهایی که تحمل می کند مثل:

• بداخلاقی کارفرما
• مشکل با همکاران
• محیط کار ناسالم
• نداشتن فرصت برای ارتقاء
• نداشتن جای پیشرفت
• کند پیشرفتن کارها
• مدیریت نامطلوب
• بی علاقگی به نوع کار
• و …

دچار فشارروحی و خستگی مفرط می شود. در خیلی از این مواقع آن ها تصمیم می گیرند این موقعیت دشوار را با افزایش حقوق و مزایا یا ترک کار جبران کنند. اما عامل اصلی آن را به درستی تشخیص نمی دهند. خیلی از وقت ها ما در زندگی روزمره نیز دچار خطاهای شناختی این چنینی می شویم. یعنی قادر به تشخیص علت سخت بودن و دشوار بودن موقعیت ها به طور دقیق نیستیم. بلکه به دلایل نامشخص و ناشناخته بودن مساله اصلی تصور می کنیم این یک چیز سخت است و من نباید سراغ آن بروم.

آیا ریاضیات سخت است؟

درباره ریاضی هم تا حدی این مساله وجود دارد. ضمن آنکه به دلیل نداشتن مهارت برخی معلمین در بیان مطالب و شرح مسائل ریاضی و ارائه خشک آن ها همراه با اجبار و ناراحتی و ناامیدی از فراگیری دشواری یادگیری ریاضی را در دانش آموزان دوچندان می کند. بطور خلاصه عوامل متعددی که در دلزدگی دانش‌آموزان نسبت به درس ریاضی نقش دارند را عنوان می کنم:

• شیوه ارائه مطالب به صورت خشک و یکنواخت
• تدریس نامناسب مفاهیم
• عدم توانایی معلم در شناسایی مجهولات مسائل
• عدم ارتباط بین مسائل درسی و زندگی روزانه

البته شاید شما با خودتان بگویید اصلاً ماهیت و ذات ریاضی سخت بودن است. چراکه نام آن خود گویای این مطلب است. ریاضی به گفته برخی زبان شناسان از ریاضت و سختی کشیدن آمده است. می توانم بگویم هم بله هم نه. وقتی از ریاضیات دبستان یا متوسطه صحبت می کنیم درجه سختی ریاضی واقعاً تا این حد که آزاردهنده باشد نیست. ضمن اینکه بعضی از دانش آموزان در بازی های کامپیوتری که می کنند مسائل بسیار سخت تر و پیچیده تر را حل می کنند و از پس چالش های دشوارتر آسان بر می آیند. پس مساله فقط ریاضی نیست.

می توانم بگویم ریاضی سخت است مثل خیلی از کارهای دیگر مثل:

• خوب جا افتادن قرمه سبزی
• دوخت یک لباس مجلسی
• ساخت یک آهنگ با ملودی جذاب
• یک ورزش سنگین در باشگاه
• هرس کردن شاخه های اضافی درخت توت کهنسال
• و…

یکی از چیزهایی که می تواند در اداره کلاس ریاضی به فهم بهتر دانش آموزان کمک کند، ابزارهای آموزشی هستند. مهم ترین کارکرد و فایده ابزارهای آموزش ریاضی عینی کردن آموزش برای دانش آموزان خصوصا در سنین پایین است. ابزارهایی مثل چینه، ابزارهای شمارش و ارزش مکانی اعداد، اشکال و تصاویر و لوحه ها به مربی کمک می کنند تا به آموزش های انتزاعی خود عینیت ببخشند.

معایب ابزارهای آموزشی سنتی

اما این ابزارها معایبی هم دارند؛ مثل:

محدودیت

این ابزارهای عموماً محدود به یک موضوع و سرفصل آموزشی هستند و نمی توانند همه مفاهیم و موضوعات را پوشش دهند. برای مثال شما از پازل آموزش کسر، فقط برای آموزش کسر استفاده می کنید و در کلاس ضرب یا احتمال کاربردی ندارد.

فیزیکی بودن

به همراه داشتن دائمی یک ابزار فیزیکی و به خاطر سپردن اینکه در چه جلسه ای چه چیزی را همراه با خود ببریم دردسر بعدی شماست.

هزینه

برای اینکه دانش آموزان درک بهتری از کارکرد هر وسیله و ابزار داشته باشند معمولاً توصیه می شود که همه آن ها آن محصول فیزیکی را خریداری کنند. این موضوع نه تنها هزینه زیادی برای هر درس و کلاس به همراه دارد بلکه گم شدن قطعات و خراب شدن آن ها طی سال تحصیلی هم روی فرآیند تدریس اثرگذار است.

آی‌کد در کلاس ریاضی

حالا من برای شمای معلم یک پیشنهاد ویژه دارم. البته قبول دارم که این پیشنهاد ممکن است کمی شما را در ابتدای راه درگیر کند. نیاز به آموزش کمی دارید تا بتوانید با این ابزار کار کنید اما اثر فوق العاده ای که در کلاستان می گذارد ارزشش را دارد.

چرا آی کد؟

پلتفرم ها و زبان های برنامه نویسی بلوکی کم نیستند. تقریباً کشورهای توسعه یافته دنیا و پیشرو در اقتصاد همگی نسخه های بومی شده خود را دارند. در امریکا اسکرچ (Scratch)، در هند پیکتوبلاکس (PictoBlox)، در چین اِم بلاک (Mblock)، در انگلیس میکرو‌کد (MicroCode). در ایران هم نسخه بومی شده و متناسب با فرهنگ خودمان توسعه داده شده است که آی‌کد (iCode) نام دارد.

• مزیت آی کد نسبت به نمونه های خارجی داشتن قابلیت ردیابی خط به خط برنامه با سرعت های مختلف و پایین تر از حد معمول است.
• قابلیت دیگر داشتن ترجمه ای روان و شیواست که توسط تیم متخصص با نگاه به دانش زبان شناسی و ترکیب آن با تکنولوژی و رویکردهای آموزشی صورت گرفته است. خیلی از پلفترم های خارجی از زبان فارسی پشتیبانی می کنند ولی در آی کد نگاه ویژه ای به زبان فارسی شده است و تنها به ترجمه تحت اللفظی بسنده نشده است. زبان فارسی در آی کد 2 سطح مختلف دارد:

1. فارسی (مقدماتی)
2. فارسی

• در زبان فارسی همه بلوک ها وجود دارند و ترجمه آن ها مناسب بزرگسال (12 سال به بالاست). تسلط به دانش فنی و ریاضیات بلوک های دستوری در این مورد لحاظ شده است. مثلاً x و Y در مختصات در این زبان دیده می شود. اما در فارسی مقدماتی x با ↔ و y با ↕ نشان داده شده اند، که نمایشگر حرکت در راستای افق و عمود است. به این ترتیب کلیه ترجمه کدها و بلوک ها مناسب سازی سنی و اطلاعاتی شده اند.
• داشتن پوسته ها و پس زمینه های بومی کشور ایران هم از مزایای دیگر استفاده از آی‌کد است.
• وجود یک کتاب به عنوان محتوای مدون و با کیفیت برای آموزش، وبسایت پشتیبانی و کیفیت قابل قبول نرم افزار هم از دیگر موارد است که می توانید خودتان تجربه و مقایسه کنید.
• تعدادی از این پلتفرم ها قابلیت اتصال به سخت افزار را هم ندارند که خوشبختانه آی‌کد از این امتیاز بی نصیب نمانده است. البته این بخش در کلاس ریاضی کمتر استفاده دارد.
• با استفاده از آی‌کد شما به عنوان معلم دچار گسستگی محتوایی و ابزاری نخواهید شد. بسیاری از موسسه ها و مربیان به دلیل عدم داشتن امکانات یکپارچه برای بخشی از کار آموزش از اسکرچ و برای بخش سخت افزار از امبلاک و برای برخی دیگر از ویژگی ها از سایر پلتفرم ها استفاده می کنند. این موضوع باعث می شود مدام در حال مهاجرت از این نرم افزار به آن نرم افزار باشید. اما آی کد امکانات مورد نیاز را یکجا برایتان فراهم می آورد.

آی کد چگونه یادگیری ریاضی را آسان و لذت بخش می کند؟

آی کد با داشتن محیطی گرافیکی و کاملاً بصری، تمرکز دانش آموزان را به خود جلب می کند. ضمن اینکه دانش آموزان پروژه های ریاضی خود را در آی کد برنامه نویسی می کنند، با فرمول ها و قوانین ریاضی کاملاً مسالمت آمیز بلکه لذت بخش آشنا می شوند! حالا بهتر است به جای پرداختن به تئوری ها و ارائه اطلاعات برایتان چند مثال جالب از پروژه های ریاضی در آی‌کد بیاورم:

پروژه احتمال:

ساخت تاس 6وجهی تعاملی در آی‌کد آموزش احتمالات کلاس‌های ریاضی

این مقاله با پروژه های بیشتر در حال بروزرسانی است.